Kulinarna muzyka Bernsteina

Leonard Bernstein

Połączenie jedzenia i muzyki nie jest niczym nowym, ale w wykonaniu tak błyskotliwego umysłu jak Bernstein, danie nabiera finezji, nie stroniąc od figli.

Leonard Bernstein amerykański kompozytor, dyrygent, pianista i pedagog. To on był mentorem fikcyjnej bohaterki filmu Tar. Jego wpływ na świat muzyki jest trudny do przecenienia, a jego działalność obejmowała wiele różnych dziedzin muzycznych.

Bernstein jest szczególnie znany jako dyrygent i kompozytor muzyki klasycznej oraz musicalowej. Był dyrektorem muzycznym Nowojorskiej Orkiestry Filharmonicznej oraz prowadził wiele innych czołowych orkiestr na całym świecie. Jego interpretacje dzieł kompozytorów takich jak Beethoven, Mahler czy Strawiński są nadal cenione.

Jako kompozytor, Bernstein stworzył wiele znaczących dzieł, w tym symfonie, opery i utwory kameralne. Jednym z jego najbardziej znanych utworów jest musical „West Side Story,” do którego skomponował muzykę. Bernstein był również zaangażowany w edukację muzyczną i popularyzację muzyki klasycznej. Jego serię telewizyjnych wykładów o muzyce klasycznej, zatytułowanych „Young People’s Concerts,” przyczyniła się do zwiększenia zainteresowania młodych ludzi muzyką poważną. To właśnie te fragmenty mogliśmy oglądać w filmie Tar.

Soszjale obiegł trailer filmu Maestro o Bernsteinie, w którego wciela się Bradley Cooper. Żonę kompozytora (Felicia Montealegre), zagrała Carey Mulligan. Mnie oczywiście zainteresowała kulinarna strona muzycznego geniusza. Bernstein był człowiekiem o wielu zainteresowaniach, w zasadzie nie było takiej dziedziny, która nie stałaby się dla niego inspiracją. I tak Bernstein, znany ze swojego poczucia humoru, pewnego dnia wziął z półki książkę kucharską i stworzył zestaw 4 humorystycznych piosenek. 

“Conducting is like making love to a hundred people at the same time.” – L. Bernstein

„La Bonne Cuisine: Four Recipes for Voice and Piano” to cykl czterech pieśni napisanych przez Leonarda Bernsteina w 1947 roku dla Jennie Tourel. Ta „Dobra Kuchnia” jest zabawnym i nietypowym dziełem, które łączy muzykę z tekstami opisującymi przepisy kulinarne.

Piosenki to przepisy z francuskiej książki kucharskiej La Bonne Cuisine Française z 1899 r. (Tout ce qui a rapport à la table, manuel-guide pour la ville et la campagne) („Wyśmienita kuchnia francuska (wszystko, co ma związek ze stołem, instrukcja obsługi, przewodnik po mieście i kraju”) Emile’a Dumonta.

Lista utworów La Bonne Cuisine:

  1. „Plum Pudding” (Pudding śliwkowy)
  2. „Queues de Boeuf (’Ox Tails’)” (Wołowe ogony)
  3. „Tavouk Guenksis” (arabski gulasz z kurczaka)
  4. „Civet à Toute Vitesse („Rabbit at Top Speed”) (Królik na najwyższych obrotach) – w utworze Bernsteina pominięto gałkę muszkatołową i kieliszek eau-de-vie (brandy owocowej).

Dobra Kuchnia: Cztery przepisy na wokal i fortepian (La Bonne Cuisine: Four Recipes for Voice and Piano) trwa niecałe pięć minut. Prawykonanie miało miejsce w Nowym Jorku przez mezzosopranistkę Marion Bell i pianistę Edwina MacArthura. Bernstein stworzył dwie wersje utworów, z tekstami w oryginale w języku francuskim i z własnym tłumaczeniem na angielski.

„To do much with little.” – E. Dumont

Poniżej zamieszczam tłumaczenie fragmentu przepisu Dumonta na pudding. W piosenkach kompozytora są pewne zmiany, więc radzę bezpośrednio nie kierować się głosem śpiewaczki. Nie wiadomo co by z tego wyszło..

Jak pisał w 1977 “The New York Times”: „Miłośnicy jedzenia z pewnością będą sfrustrowani, biorąc pod uwagę skrócone i niekompletne przepisy. Możemy mieć winogrona Concord i bułkę tartą z nagłym kolorem, a potem pianissimo, przyprawy, ale nie, nigdy nie powiedziano, czy gotować miks muzyczny i jak długo”

Pudding śliwkowy Dummonta (fragment)

(muzyczna wersja zawiera wyłącznie składniki)

  • 250 g winogron Malaga lub Smyrne 
  • 125 g mąki 
  • 250 g winogron Corinthe 
  • 60 g cukru pudru lub brązowego 
  • 250 g Tłuszczu z nerek wołowych 
  • 125 g bułki tartej 
  • 100 g (razem) skórki pomarańczowej, kandyzowanej pomarańczy, esencji pomarańczowej Szklanka mleka 
  • Pół szklanki rumu lub brandy (zwykłego szklanego kielicha) 
  • 3 jajka 
  • Cytryna 
  • Sproszkowana gałka muszkatołowa, imbir, cynamon, zmieszane (razem około pół łyżeczki)
  • Pół łyżeczki drobno zmielonej soli. 

Powyższy fragment w moim wolnym tłumaczeniu pochodzi ze strony Food and Wine. Na stronie są również zamieszczone skany z oryginalnej książki w języku francuskim. Wszystko to jest związane z prawem autorskim, którym są objęte tłumaczenia “przepisów na piosenki” Bernsteina. 

“Children must receive music instruction as naturally as food, with as much pleasure as they derive from a ball game, and this must happen from the beginning of their lives.” – L. Bernstein

Połączenia muzyki i kulinariów jak w przypadku Leonarda Bernsteina to nie wyjątek. Warto wspomnieć o kantacie o kawie Bacha, czy Rossiniego (który twierdził, że jest wstanie podłożyć muzykę do wszystkiego) Tournedos i jego Grzechy Starości. Schubert-Kugeln i Mozart-Kugeln. Ba nawet niejaki John Cage, tworzył przepisy kuchni makrobiotycznej. Powstała książka kucharska oraz film przedstawiający, jak znany kompozytor gotuje we własnej kuchni z Alison Knowles w 1987 roku. Nie można zapomnieć o apetycznej muzyce filmowej Vladimira Cosmy z filmu Skrzydełko czy nóżka. 

Gorąco zachęcamy również do obejrzenia sztuki inspirowanej Rossinim i Wagnerem “Grzechy Starości” Macieja Wojtyszki, gdzie znajdziecie mnóstwo kulinarnych odniesień. W roli Rossiniego Gustaw Holoubek.

Cykl „La Bonne Cuisine” jest pełen humoru i niekonwencjonalności, zarówno jeśli chodzi o teksty, jak i muzykę. Bernstein wykorzystuje różnorodne style muzyczne, aby oddać charakter przepisów kulinarnych opisywanych w tekstach. To dzieło jest przykładem kreatywności Bernsteina i jego zdolności do łączenia różnych elementów w unikalne kompozycje.

„La Bonne Cuisine” nie tylko prezentuje innowacyjne podejście Bernsteina do muzyki, ale także jego zdolność do wyrażania różnych emocji i atmosfery za pomocą dźwięków i słów.

Po więcej ciekawostek, smaczków i innych filmowo-kulinarnych delikatesów z kina, VOD, streamingów (Netflix, HBO Max, Prime Video, Disney+, AppleTV, SkyShowtime), zapraszam do zapisania się na mój NEWSLETTER (ekskluzywne treści), obserwowania bloga Kino i Kuchnia na facebooku albo na instagramie. A jeśli spodobał wam się wpis lub przepis na filmowe danie to dajcie lajka tu albo tu albo tu i tu.

Zdjęcie wykorzystane w grafice: Library of Congress. New York World-Telegram & Sun Collection.

Rekomendowane artykuły